ISO 16232-10 Karayolu Taşıtları - Sıvı Devrelerinin Bileşenlerinin Temizliği - Bölüm 10: Sonuçların İfadesi

Uluslararası Standartlar Örgütü (ISO) tarafından geliştirilen “ISO 16232-10 Karayolu taşıtları - Sıvı devrelerinin bileşenlerinin temizliği - Bölüm 10: Sonuçların ifadesi” standardında, motorlu taşıtların sıvı devreleri için bileşenlerin partikül temizliğinin ölçüm sonuçlarının ifade ve sunum kuralları ve biçimleri açıklanmaktadır. Bu standart ayrıca, partikül kontaminasyon verilerinin raporlanmasını ve iletilmesini basitleştirmek için bir temizlik kodlama sistemi sunmaktadır. Keza bu standart, temizlik gerekliliklerini belirtmek için kullanılacak kuralları tanımlar. Ancak bu standart, sıvıların partikül temizliğini kapsamamaktadır.

ISO 16232 standart serisinde açıklanan çıkarma ve analiz yöntemlerinden birinde kullanılan çıkarma sıvısının tüm hacminde ölçülen partikül kontaminasyonu şu şekilde ölçülür:

• Bileşen başına
• Bir bileşenin 1 000 cm2’lik ıslak yüzey referans yüzeyine
• Bir bileşenin 100 cm3’lük ıslak hacim referans hacmine

Partikül kontaminasyonu seviyesi, toplam kütle, partikül boyutu dağılımı (boyut sınıfı başına partikül sayısı) ile muhtemelen partiküllerin doğasıyla birleştirilmiş veya bulunan en büyük partikülün boyutu ile ifade edilebilir. Veriler, örneğin toplam kütle ve en büyük partikül olarak da birleştirilebilir.

Temizlik seviyeleri yalnızca aynı ölçüm birimlerindeyse, yani 1000 cm2’lik ıslak yüzey alanı veya 100 cm3’lük ıslak hacim başına karşılaştırılabilir.

Bileşen başına ifade edilen temizlik seviyeleri asla birbirleriyle karşılaştırılmamalıdır. Bunlar sadece bir sonucu bir spesifikasyonla karşılaştırmak için kullanılmalıdır. Standart ekinde, uygun bileşen temizlik kodu kodlamasının kullanılması için önerilerde bulunulmaktadır (Ek A).

Parçacıkların boyutunu değerlendirmek için kullanılan farklı fiziksel ilkeler, örneğin bir mikroskop veya ışık söndürme otomatik parçacık sayacı göz önüne alındığında, aynı ekstraksiyon örneğinde ölçülen parçacık kontaminasyon seviyesi farklı olabilir.

Gravimetrik analiz sonuçlarının ifadesi, şu özelliklerin bilinmesini gerektirir:

• Bileşenin ıslak hacmi veya ıslak yüzey alanı ya da bunların birbirine oranı
• Kirleticiler birden fazla bileşenden toplanmışsa analiz edilen bileşen sayısı
• Ekstraksiyonla toplanan kirleticilerin toplam kütlesi (mg)

Gravimetrik analiz sonuçları ile diğer kontaminasyon analizi sonuçları arasında (örneğin partikül sayımı) arasında bir ilişki yoktur.

Parçacık boyutu dağılımı analizi sonuçlarının ifade ederken, ekstraksiyon testlerinden elde edilen verileri sunmak ve bileşen temizlik kodunu elde etmek için bu standartta ayrıntılı olarak açıklanan bilgiler ve şunlar gereklidir:

• Muayene belgesinde belirtildiği gibi tablodan seçilen sayım boyutu aralıklarının tamamı veya bir kısmı
• Bileşenin ıslatılmış hacmi veya ıslatılmış yüzey alanı ya da bunların birbirine oranı
• Kirleticiler birden fazla bileşenden toplanmışsa analiz edilen bileşen sayısı
• Belirtilen boyut aralıklarının her birinde analiz edilen bileşenden veya bileşenlerden çıkarılan parçacık sayısı

Parçacıklar, tabloda listelenenler arasından kapsayıcı bir alt boyut (x1) ve özel bir üst boyut (x2) ile tanımlanan boyut aralıklarının tamamında veya bir kısmında sayılır. Her boyut aralığı, bir boyut sınıfını tanımlayan bir harfle etiketlenir.

Belirli bir parçacık boyutu sınıfındaki bir bileşenin partikül kontaminasyon düzeyi, tabloda belirtilen sayı ile, seçilen geometrik birime göre (100 cm3 veya 1000 cm2) bileşen üzerinde sayılan parçacık sayısının bir fonksiyonu olarak ifade edilir.

Kısaca ISO 16232 standardı, yol taşıtlarının işlevsel olarak ilgili bileşenleri ve sistemleri (temizlik denetimi) üzerindeki partikül kontaminasyonunu belirleme yöntemlerinin uygulanması ve belgelenmesine ilişkin gereklilikleri içermektedir. Temizlik denetimi, örneğin şu koşullar altında gerçekleştirilen teknik temizliğin değerlendirilmesinin temelini oluşturur:

• İlk denetim ve değerlendirme
• Gelen ve giden bileşenlerin denetimi
• Temizlikle ilgili üretim süreçlerinin kalite kontrolü veya izlenmesi (örneğin temizlik, yüzey işleme ve montaj süreçleri)

Bu standart, test sonuçlarının bilgilendirici kalitesini ve karşılaştırılabilirliğini iyileştirmeyi amaçlamaktadır. Ayrıca, otomotiv endüstrisinin kalite zincirinde temizlik spesifikasyonlarının ve temizlik test sonuçlarının standartlaştırılmış ifadesini tanımlar.

Kuruluşumuz, çeşitli sektörlerdeki işletmeler için verdiği sayısız test, ölçüm, analiz ve değerlendirme çalışmaları arasında, eğitimli ve uzman bir kadro ve gelişmiş teknolojik donanımı ile, “ISO 16232-10 Karayolu taşıtları - Sıvı devrelerinin bileşenlerinin temizliği - Bölüm 10: Sonuçların ifadesi” standardında tanımlanan test hizmetleri de vermektedir.