TS 4963 Hayvansal ve Bitkisel Yağlar - Sabunlaşmayan Maddelerin Tayini

Türk Standartları Enstitüsü (TSE) tarafından yayınlanan TS 4963 standardında, hayvansal ve bitkisel yağlarda sabunlaşmayan maddeler için gereklilikler açıklanmakta ve bir test yöntemi tanımlanmaktadır.

Bitkisel yağlarda sabunlaşmayan maddeler, doğal olarak hidrokarbonlar, terpen alkoller, steroller, tokoferoller ve oksidasyon inhibitörleri olarak hareket edebilen diğer fenolik bileşikleri içerir. Bitkisel yağlar tipik olarak yüzde 0,5-2,5 arası sabunlaşmayan madde içerirken, bazı yağlarda sabunlaşmayan madde oranı yüzde 5-6 gibi daha yüksek değerlerde olmaktadır.

Yemek pişirmek, kızartmak ve çeşitli gıdaları hazırlamak için kullanılan yemeklik yağların çoğu, bitki kaynaklarından, özellikle soya fasulyesi, kanola, ayçiçeği tohumu, pamuk tohumu ve yer fıstığı gibi yağlı tohumlardan elde edilmektedir. Yemeklik bitkisel yağlar oda sıcaklığında sıvıdır ve esas olarak ester bağları yoluyla bir gliserol molekülüne bağlanan üç yağ asidinden oluşur. Bitkisel yağların fiziksel, kimyasal ve besinsel özellikleri, yağda bulunan yağ asitlerinin türüne bağlı olarak önemli ölçüde değişir. Bitkisel yağların doymamış yağ asidi içeriği, hayvansal yağlardan önemli ölçüde yüksektir. Yüksek doymamış yağ asidi içeriği yağı daha sağlıklı hale getirse de, yüksek oranda doymamış yağlar işleme, taşıma ve depolama sırasında hızlı oksidasyona ve kalite bozulmasına eğilimlidir. Bitkisel yağlar, kalitelerini ve besin değerlerini etkileyen küçük miktarlarda başka bileşikler de içerir. Sabunlaşmayan maddeler bunlar arasındadır.

Sabunlaşmayan madde, alkali hidroliz (sabunlaştırma) adı verilen bir işlemden sonra sulu çözeltilerde çok güç çözünen, ancak organik çözücülerde çözünen tüm bileşenleri içermektedir. Daha basit bir ifade ile sabunlaşmayan maddeler, sabuna dönüştürülemeyen lipit türleridir. Genel olarak, yağ içeriğinin yüzde 2’sinden daha azı sabunlaştırılamaz.

Sabunlaşmayan maddelerin kalitesini belirleyen birkaç kilit faktör vardır: tohumların veya meyvelerin kökeni, yağ ekstraksiyonundan önce tohum veya meyvelerin depolanması ve işlenmesi, sabunlaşmayan maddelerin nasıl ayrıldığı ve saflaştırıldığı. Sabunlaşmayan maddeleri çıkarmak için kullanılan hammadde, son ürünün bileşimini yüksek oranda etkiler.

Kuruluşumuz, çeşitli sektörlerdeki işletmeler için verdiği sayısız test, ölçüm, analiz ve değerlendirme çalışmaları arasında, eğitimli ve uzman bir kadro ve gelişmiş teknolojik donanımı ile, TS 4963 standardı kapsamında, hayvansal ve bitkisel yağlarda sabunlaşmayan maddeler için test hizmetleri de vermektedir.