ISO 20200 Kompostlama Koşulları Altında Plastik Malzemelerin Parçalanma Derecesinin Belirlenmesi

Uluslararası Standartlar Örgütü (ISO) tarafından geliştirilen “ISO 20200 Plastikler - Laboratuvar ölçeğinde bir testte kompostlama koşulları altında plastik malzemelerin parçalanma derecesinin belirlenmesi” standardında, plastik malzemelerin laboratuvar ölçeğinde bir kompostlama ortamına maruz kaldığında parçalanma derecesini belirlemeye yönelik bir yöntem açıklanmaktadır. Ancak bu yöntem, kompostlama koşulları altında plastik malzemelerin biyolojik olarak parçalanabilirliğinin belirlenmesinde geçerli değildir. Kompostlanabilirlik iddiasında bulunabilmek için daha ileri testler gereklidir.

Bu standartta açıklanan test yöntemi, plastik malzemelerin kompost ortamına maruz kaldığında parçalanma derecesini belirler. Bu yöntem, özel biyoreaktörler gerektirmez ve herhangi bir genel amaçlı laboratuvarda kullanıma uygun olarak ölçeklendirilmiştir. Standart ve homojen sentetik katı atık kullanımını gerektirir. Sentetik atık bileşenleri, laboratuvarda herhangi bir koku veya sağlık sorunu olmadan saklanabilen kuru, temiz ve güvenli ürünlerdir. Sentetik atık, sabit bir bileşime sahiptir ve test sonunda yanlışlıkla test malzemesi olarak tanımlanabilecek ve nihai değerlendirmeyi etkileyebilecek istenmeyen plastik malzemeler içermez. Biyoreaktörler ve kompostlanacak sentetik atık miktarı küçüktür (yaklaşık 3 l). Sınırlı miktarda test malzemesiyle, bu yöntem basitleştirilmiş bir test prosedürü sağlar.

Bu standardın amaçları doğrultusunda şu terimler ve tanımlar geçerlidir:

• Kompost: Esasen sebze, meyve ve bahçe artıklarından oluşan, zaman zaman diğer organik maddelerle de karıştırılan ve sınırlı mineral içeriğine sahip bir karışımın biyolojik olarak parçalanmasıyla elde edilen organik toprak düzenleyicidir.
• Kompostlanabilirlik: Bir malzemenin, görünür ve toksik kalıntı bırakmadan, tanımlanmış ve kontrollü bir kompostlama işleminde biyolojik olarak parçalanma ve parçalanma potansiyelidir.
• Kompostlama: Kompost üretmek için tasarlanmış aerobik süreci ifade eder.
• Laboratuvar ölçeğinde kompostlama: Endüstriyel kompost yığınında yaşananları simüle eden çevre koşulları altında laboratuvar ölçeğinde kompost üretmek için tasarlanmış aerobik süreci ifade eder.
• Parçalanma: Bir malzemenin çok küçük parçalara fiziksel olarak parçalanmasıdır.
• Kuru kütle: Kurutulduktan sonra ölçülen numune kütlesidir. Kuru kütle, ıslak numunenin kütlesinin yüzdesi olarak ifade edilir.

ISO 20200 standardı, plastiklerin kontrollü kompostlama ortamlarında nasıl parçalandığını değerlendirmek ve sürdürülebilir malzemelerin geliştirilmesine katkıda bulunmak için kritik öneme sahiptir. Bu standart, simüle edilmiş bir kompostlama ortamına maruz bırakıldığında plastiklerin fiziksel olarak daha küçük parçalara ayrılmasını ölçmek için standartlaştırılmış bir prosedür belirtir.

ISO 20200 standardının temel amacı, kontrollü bir kompostlama ortamında plastik malzemelerin parçalanma derecesini belirlemektir. Bu, özellikle biyolojik olarak parçalanabilir veya kompostlanabilir plastikler gibi kompostlama için tasarlanmış plastiklerin çevresel etkilerinin değerlendirilmesi açısından önemlidir. Bu standart, üreticilerin ve araştırmacıların plastiklerin kompostlama koşullarında nasıl davrandığını anlamalarına yardımcı olarak, döngüsel ekonomi ilkelerine uygun malzemelerin tasarlanmasına yardımcı olur.

ISO 20200 test yöntemi, plastik numunelerin yoğun aerobik kompostlamayı taklit eden laboratuvar ölçeğinde bir kompostlama ortamına tabi tutulmasını içerir. Metodolojinin temel unsurları şunlardır:

• Test düzeneği: Plastik numuneler, gerçek dünyadaki kompostlamayı simüle etmek için belirli sıcaklık, nem ve havalandırma koşullarına sahip kontrollü bir kompostlama ortamına yerleştirilir.
• Süre: Test genellikle, plastiğin mikrobiyal aktiviteye ve parçalanmayı teşvik eden çevresel faktörlere maruz kaldığı belirli bir süre boyunca gerçekleştirilir.
• Ölçüm: Parçalanma derecesi, genellikle eleme teknikleri kullanılarak (test elekleri için ISO 3310-1 standardı referans alınarak) plastiğin daha küçük parçalara fiziksel olarak parçalanması ölçülerek değerlendirilir. Bu standart, belirli bir gözenek boyutundan geçen malzeme yüzdesini belirler.
• Koşullar: Test, yoğun aerobik kompostlama sürecini simüle ederek tutarlı ve tekrarlanabilir sonuçlar sağlar.

Bu yöntem hassastır ancak parçalanma ile sınırlıdır, yani plastiğin tamamen biyolojik olarak parçalanabilir veya kompostlanabilir olup olmadığını değerlendirmez. Bu tür iddialar için daha fazla teste ihtiyaç duyulur.

ISO 20200 standardı, endüstrilerde ve araştırmalarda şu amaçlarla yaygın olarak kullanılmaktadır:

• Kompostlama sistemlerinde biyolojik olarak parçalanabilir plastiklerin performansını değerlendirmek.
• Parçalanma davranışı hakkında veri sağlayarak çevre dostu malzemelerin geliştirilmesini desteklemek.
• Plastik ürünler için çevre yönetmeliklerine ve standartlarına uyumu sağlamak.
• Kompostlanabilir plastikler için etiketleme ve sertifikasyon süreçlerini bilgilendirmek (ISO 17088 veya ASTM D6400 gibi diğer standartlarla birlikte).

Örneğin, çalışmalar, termogravimetrik analiz ve kızılötesi spektroskopi gibi teknikler kullanarak parçalanma davranışı hakkında bilgi edinmek için biyo-türevli poliüretan köpük bileşimlerini değerlendirmek amacıyla ISO 20200 standardını uygulamıştır.

ISO 20200 standardı, sürdürülebilir plastik çözümlerinin geliştirilmesinde hayati bir rol oynar. Parçalanmayı test etmek için güvenilir bir yöntem sunarak şunlara yardımcı olur:

• Sürdürülebilirliği teşvik etmek: Kompostlama sistemlerinde etkili bir şekilde parçalanabilen plastiklerin geliştirilmesini teşvik ederek çevresel etkiyi azaltır.
• Testleri standartlaştırmak: Dünya çapındaki laboratuvarlarda tutarlı ve karşılaştırılabilir sonuçlar sağlayarak malzeme performansı iddialarına olan güveni artırır.
• Döngüsel ekonomiyi desteklemek: Atık yönetimi ve geri dönüşüm hedefleriyle uyumlu malzemelerin tasarlanmasına katkıda bulunur.

Ancak, bu standardın biyolojik olarak parçalanabilirliği ele almaması, kompostlanabilirlik iddialarını tam olarak doğrulamak için tamamlayıcı testlere olan ihtiyacı vurgular.

Bu standarda yapılan her revizyon, kompostlama teknolojisi ve çevre bilimindeki gelişmeleri yansıtarak standardın uygulanabilirliğini ve hassasiyetini artırmıştır.

Sonuç olarak ISO 20200 standardı, kompostlama ortamlarında plastiklerin parçalanmasını değerlendirmek ve sürdürülebilir malzemelerin geliştirilmesini desteklemek için kritik bir araçtır. Biyolojik olarak parçalanabilirliği veya kompostlanabilirliği değerlendirmese de çevre dostu plastikler üretmeyi hedefleyen üreticiler ve araştırmacılar için temel veriler sağlar. Bu standart, parçalanma testlerini standartlaştırarak, plastik atıkları azaltma ve döngüsel ekonomiyi teşvik etme yönündeki küresel çabalara katkıda bulunur.

Uzun yıllardır hizmet veren ve dünyada bilim ve teknoloji alanında yaşanan gelişmeleri titizlikle takip eden kuruluşumuz, her sektörden işletmelere, yetişkin bir kadro ve geniş bir altyapı ile çok farklı alanlarda test, ölçüm ve analiz çalışmaları gerçekleştirmektedir. Bu çerçevede işletmelere “ISO 20200 Plastikler - Laboratuvar ölçeğinde bir testte kompostlama koşulları altında plastik malzemelerin parçalanma derecesinin belirlenmesi” standardına uygun test hizmetleri de verilmektedir.