SAE ARP 4761 Sivil Hava Sistemleri ve Ekipmanlarında Güvenlik Değerlendirme Sürecinin Yapılmasına İlişkin Kılavuz ve Yöntemler

Otomotiv Mühendisleri Derneği (SAE) tarafından geliştirilen SAE ARP 4761 standardı, sivil hava taşıtlarının sertifikasyonu için güvenlik değerlendirmesinin gerçekleştirilmesine yönelik yönergeler ve yöntemler içermektedir. Bu standart özellikle, Federal Havacılık Düzenlemeleri kapsamında hazırlanan 25.1309-1A Sistem tasarımı ve analizi ile uyumluluğun gösterilmesine yöneliktir.

Bu standartta yer alan yöntemler, uygunluğu göstermek için sistematik bir araç tanımlamaktadır, ancak tek araç bu değildir. Standartta ayrıca uçak seviyesi emniyet değerlendirmesi üzerinde durulmakta ve bu görevi gerçekleştirmek için araçlar ana hatları ile açıklanmaktadır. Genelde uçak işletim ortamı dikkate alınmaktadır. Uçak türevleri veya sistem değişiklikleri onaylandığında, burada açıklanan işlemler genellikle yalnızca yeni tasarımlara veya değişikliklerden etkilenen mevcut tasarımlara uygulanabilir. Mevcut tasarımların yeni bir türevde uygulanması durumunda, uygunluğu göstermek için hizmet deneyimi gibi alternatif araçlar kullanılmaktadır.

Söz konusu standart, SAE International’ın havacılık ve uzay için önerilen bir uygulamasıdır. Bu standart, SAE ARP 4754 standardı ile bağlantılı olarak, nakliye kategorisi uçaklar için ABD Federal Havacılık İdaresi uçuşa elverişlilik düzenlemelerinden CFR 25.1309 düzenlemesine, ayrıca Avrupa Havacılık Güvenliği Ajansı tarafından uyumlaştırılmış uluslararası uçuşa elverişlilik düzenlemelerine uygunluğu göstermek için kullanılmaktadır.

SAE ARP 4761 standardında tavsiye edilen uygulama, bir araya getirilen bir sistemin güvenliğini değerlendirmek için ortak modelleme tekniklerinin kullanılmasına yönelik bir süreci tanımlamaktadır. Aynı zamanda modelleme tekniklerine ve bunların nasıl uygulanması gerektiğine ilişkin bir genel bakış sunmaktadır. Standardın sonunda ise eylemdeki sürecin bir örneği verilmektedir.

Genel olarak bu standart kapsamında güvenlik yaşam döngüsünün genel akışı şu şekildedir:

• Uçak seviyesi gereksinimlerinin geliştirilmesine paralel olarak uçak seviyesi fonksiyonel tehlike değerlendirmesinin yapılması.
• Hava aracı işlevlerinin sistem işlevlerine tahsisine paralel olarak sistem seviyesi fonksiyonel tehlike değerlendirmesinin yapılması ve ortak neden analizinin başlatılması.
• Ön sistem güvenlik değerlendirmesinin sistem mimarisi ile paralel olarak gerçekleştirilmesi ve ortak neden analizinin güncellenmesi.
• Sistem donanım ve yazılım bileşenlerine tahsis edildiğinden ortak neden analizinin ve ön sistem güvenlik değerlendirmesinin tekrarlanması.
• Sistem güvenliği değerlendirmesinin sistem uygulamasına paralel olarak gerçekleştirilmesi ve ortak neden analizinin tamamlanması.

Kuruluşumuz, çeşitli sektörlerdeki işletmeler için verdiği sayısız test, ölçüm, analiz ve değerlendirme çalışmaları arasında, eğitimli ve uzman bir kadro ve gelişmiş teknolojik donanımı ile, SAE ARP 4761 standardı kapsamında sivil hava sistemleri ve ekipmanlarında güvenlik değerlendirme sürecinin yapılmasına ilişkin kılavuz ve yöntemlere yönelik test hizmetleri de vermektedir.