EN ISO 2286 Kauçuk veya Plastik Kaplı Kumaşlar - Rulo Özelliklerinin Belirlenmesi

Temeli bir Avrupa standardı olan ve sonrasında Uluslararası Standartlar Teşkilatı (ISO) tarafından yayınlanan “ISO 2286 Kauçuk veya plastik kaplı kumaşlar - Rulo özelliklerinin belirlenmesi” standardı, aynı başlık altında yayınlanan şu alt bölümlerden oluşmaktadır:

• “EN ISO 2286-1 Bölüm 1: Uzunluk, genişlik ve net kütlenin belirlenmesine yönelik yöntemler” standardında, kauçuk veya plastik kaplı kumaş rulosunun uzunluğunu, genişliğini ve net kütlesini belirleme yöntemleri açıklanmaktadır.

Bu standardın amaçları doğrultusunda, kullanılabilir genişlik, özelliklerinde tutarlı, düzgün bir şekilde tamamlanmış ve kabul edilemez kusurlardan arınmış, kenarları hariç kaplanmış bir kumaşın genişliğini ifade eder.

Bu testlerde ölçüm yüzeyi, en az 5 m uzunluğunda ve en az incelenecek rulo kadar geniş olan düz yatay bir yüzeyden oluşur. Bu yüzeyin her iki uzunlamasına kenarı 1 m uzunluklarda işaretlenmelidir. Bu uzunluklardan en az biri, tercihen yüzeyin sonunda, 1 cm aralıklarla işaretlenmelidir. Testlerde, ölçülecek kumaşın genişliğinden daha büyük bir uzunlukta, milimetre cinsinden derecelendirilmiş ölçüm ölçeği kullanılır. Ayrıca en yakın 100 g’a kadar hassaslıkta bir terazi kullanılır.

Genel olarak ölçümün yapıldığı atmosferik sıcaklık ve nem, kaplanmış kumaşın doğrudan rulodan mı yoksa gerilimsiz bir şekilde serbest bırakıldıktan sonra mı ölçüldüğüne dair bir ifadeyle birlikte kaydedilir. Atmosferik sıcaklığı ve nemi kontrol etmek için bir ortam mevcut olduğunda, kaplanmış kumaşların uzunluk, genişlik ve net kütle ölçümünden önce en az 16 saat boyunca ISO 2231 standardı “1” koşullandırma yöntemine uygun bir ortamda numune koşullandırılmalıdır. Ayrıca uzunluk veya genişlik ölçülürken kumaş düz bir yüzeye açılmalı ve kumaşın en az 16 saat boyunca gerilimsiz bir şekilde dengeye gelmesi sağlanmalıdır. Arkasından uzunluk, kullanılabilir genişlik ve net kütle standarda uygun olarak belirlenir.

• “EN ISO 2286-2 Bölüm 2: Kaplamanın birim alan başına toplam kütlesinin, kaplamanın birim alan başına kütlesinin ve substratın birim alan başına kütlesinin belirlenmesine yönelik yöntemler” standardında, kauçuk veya plastik kaplı bir kumaşın toplam kütle / birim alan, kaplamanın kütle / birim alan ve alt tabaka bezinin kütle / birim alan belirleme yöntemleri açıklanmaktadır. Belirli bileşimlerdeki kaplamaların çıkarılması yöntemleri standart ekinde yer almaktadır (Ek A).

Test parçaları hazırlanırken, kesiciyi kullanarak numuneden, numunenin kullanılabilir genişliği boyunca köşegene yakın ve makul ölçüde eşit aralıklarla yerleştirilmiş konumlardan, numunenin kenarından 50 mm hariç, kaplanmış kumaşın tüm genişliği temsil edilecek şekilde beş test parçası kesilir. Üretilmiş bir rulo ucunun 1 m yakınına herhangi bir test parçası almamalıdır.

İlgili taraflar kurutma işlemini atlamak için aksi şekilde anlaşmadıkları takdirde, test parçalarını 65 derece artı/eksi 5 derece sıcaklıkta yüzde 10’dan yüksek olmayan bağıl nem oranına sahip bir atmosferde sabit kütleye kadar kurutulur. Test parçaları ISO 2231 standardı “1” koşullandırma yöntemine uygun olarak koşullandırılır ve koşullandırma atmosferinden çıkarmadan her birinin kütlesi en yakın 5 mg’a ve her birinin yüzey alanı yüzde 1’e kadar belirlenir. Rulonun toplam net kütlesinden ve bilinen uzunluk ve genişliğinden türetilen kaplanmış kumaşın birim alan kütlesine ilişkin herhangi bir tahmin yanlış olabilir çünkü kaplanmış kumaşın tamamı normal olarak standart bir atmosferde dengeye koşullandırılamaz. Bu tür yanlışlıklar, tam rulo boyunca nem geri kazanımındaki aşırılıklardan veya eksikliklerden kaynaklanır.

• “EN ISO 2286-3 Bölüm 3: Kalınlığın belirlenmesi yöntemi” standardında, kullanılan alt tabakanın türünden bağımsız olarak, kauçuk ve plastik kaplı kumaşların kalınlığının, belirtilen bir basınçta belirlenmesi için bir yöntem açıklanmaktadır. Tek yüzlü, çift yüzlü ve çift dokulu kaplamalı kumaşların yanı sıra, kaplamaya genişletilmiş bir katmanın dahil edildiği malzemeler için de bu yöntem geçerlidir.

Bu standardın amaçları doğrultusunda, şu terimler ve tanımlar geçerlidir:

• Kalınlık, kaplanmış bir kumaşın yüzü ile arkası arasındaki mesafeyi ifade eder. Kumaşın dayandığı referans plakası ile kumaşa baskı uygulayan paralel bir baskı ayağı arasındaki dikey mesafe olarak ölçülür.
• Kullanılabilir genişlik, kenar hariç, özelliklerinde tutarlı, düzgün bir şekilde tamamlanmış ve kabul edilemez kusurlardan arınmış kaplanmış bir kumaşın genişliğini ifade eder.

Testlerde kullanılan kadran göstergesi, ölü ağırlık tipinde, bir pres ayağının yatak yüzeyleri ile referans plakası arasındaki dikey mesafeyi kaydetmek üzere tasarlanmış ve kalınlığın en yakın 0,01 mm’ye kadar doğrudan okunmasını sağlamak üzere derecelendirilmiş bir kadranla donatılmıştır. Gösterge, burada belirtilen basınçlardan en az birinin pres ayağı boyutlarından en az birini kullanarak elde edilmesine izin verecek şekilde kalibre edilmelidir.

Testlerde ayrıca dairesel basınç ayağı kullanılır. Bu, düz, pürüzsüz bir yüzeye ve en az 9 mm çapında olup, belirtilen basınçlardan bir veya daha fazlasını uygulayabilir.

Testlere başlarken numune, ISO 2231 standardı “1” numaralı şartlandırma yöntemine göre şartlandırılır. Ölçüm anındaki atmosfer sıcaklığı ve nemi kaydedilir. Her belirlemeden önce, baskı ayağı ve örs yüzeyleri temizlenir ve kadran göstergesi, örs ve baskı ayağı temas halindeyken sıfırı gösterecek şekilde ayarlanır. Kumaşın kenarından 50 mm hariç olmak üzere kumaşın kullanılabilir genişliği boyunca eşit aralıklarla en az beş kalınlık ölçümü yapılır. Kumaş örs üzerine yerleştirilir. Kumaş pürüzsüz olmalı, kazara kırışıklık veya buruşukluk olmamalı ve herhangi bir gerginlik olmamalıdır. Kumaşta kasıtlı kırışıklıklar varsa, ölçüm yapmadan önce bunları düzeltmeye yönelik hiçbir girişimde bulunulmamalıdır.

Baskı ayağı kumaşın üzerine yavaşça indirilir ve gösterge okuması sabitlenene kadar kumaş üzerinde durması sağlanır. 30 saniyeden fazla sürerse, test raporuna sabitlenmesi için geçen süre kaydedilir. Kadran göstergesi okuması en yakın 0,01 mm’ye kaydedilir. Kumaşın kabartmalı bir yüzeyi varsa, kabartma alanlarından kaçınmalıdır. Üretilen bir rulo ucunun 1 m yakınında herhangi bir ölçüm yapılmamalıdır.

Yıllardır çok geniş bir yelpazede gerçekleştirdiği test, ölçüm, analiz ve değerlendirme çalışmaları ile her sektörden işletmelere destek olmaya çalışan kuruluşumuz, bilim ve teknoloji alanında dünyada yaşanan gelişmeleri yakından takip eden ve sürekli kendini geliştiren güçlü bir çalışan kadrosuna sahiptir. Bu çerçevede işletmelere “ISO 2286 Kauçuk veya plastik kaplı kumaşlar - Rulo özelliklerinin belirlenmesi” standardına uygun test hizmetleri de verilmektedir.