ISO 2286 Kauçuk veya Plastik Kaplı Kumaşlar - Rulo Özelliklerinin Belirlenmesi

Uluslararası Standartlar Teşkilatı (ISO) tarafından yayınlanan “ISO 2286 Kauçuk veya plastik kaplı kumaşlar - Rulo özelliklerinin belirlenmesi” standardı aynı başlık altında yayınlanan şu alt bölümlerden oluşmaktadır:

• “ISO 2286-1 Bölüm 1: Uzunluk, genişlik ve net kütlenin belirlenmesine yönelik yöntemler” standardında, kauçuk veya plastik kaplı kumaş rulosunun uzunluğunu, genişliğini ve net kütlesini belirleme yöntemleri açıklanmaktadır.

Bu standardın amaçları doğrultusunda kullanılabilir genişlik, özellikleri tutarlı, düzgün bir şekilde aprelenmiş ve kabul edilemez kusurlardan arınmış, kenar hariç, kaplanmış bir kumaşın genişliğini ifade eder.

Ölçümün yapıldığı atmosferik sıcaklığı ve nemi, kaplanmış kumaşın doğrudan rulodan mı yoksa gerilimsiz bir şekilde dinlendirildikten sonra mı ölçüldüğüne dair bir açıklama ile birlikte kaydedilir. Atmosfer sıcaklığını ve nemi kontrol etmek için bir ortam mevcut olduğunda, kaplanmış kumaşların uzunluk, genişlik ve net kütle ölçümünden önce en az 16 saat boyunca ISO 2231 standardı “1” koşullandırma yöntemine uygun bir ortamda koşullandırılması önerilir. Uzunluk veya genişlik ölçümü yapılırken, kumaşın düz bir yüzeye açılması ve en az 16 saat boyunca gerilimsiz bir şekilde dengeye gelmesi beklenmesi de önerilir.

Kaplamalı kumaş uzunluğunu ölçmek için burada açıklandığı gibi ilerlenir veya başka uygun mekanik, elektromekanik veya fotoelektrik ekipman kullanılır. Ancak alternatif ölçüm yöntemleri, örme alt tabakaya sahip olanlar gibi uzayabilir kaplamalı kumaşlar için uygun olmayabilir. Rulonun kesik ucu, rulonun uzunlamasına eksenine dik olacak şekilde kesilir ve dikliği sağlamak için gereken minimum kesme işlemiyle sınırlanır. Rulonun kesik ucu ölçüm yüzeyindeki sıfır işaretiyle çakışacak şekilde, malzeme yüzey boyunca hiçbir gerilim oluşmayacak şekilde açılır. Yüzeyin diğer ucuna ulaşıldığında, rulonun arkasını her iki kenardan da uygun bir şekilde işaretlenir. Ölçülen uzunluk tekrar sarılır.

• “ISO 2286-2 Bölüm 2: Birim alan başına toplam kütlenin, kaplamanın birim alan başına kütlesinin ve alt tabakanın birim alan başına kütlesinin belirlenmesine yönelik yöntemler” standardında, kauçuk veya plastik kaplı bir kumaşın birim alan başına toplam kütlesini, kaplamanın birim alan başına kütlesini ve alt tabaka kumaşının birim alan başına kütlesini belirleme yöntemleri açıklanmaktadır. Belirli bileşimlerdeki kaplamaların çıkarılmasına yönelik yöntemler Ek A’da açıklanmıştır.

Test parçaları hazırlanırken, kesiciyi kullanarak, numuneden, kaplanmış kumaşın tüm genişliğini temsil edecek şekilde, numunenin kullanılabilir genişliği boyunca köşegene yakın ve makul ölçüde eşit aralıklarla yerleştirilmiş beş test parçası kesilir. Numunenin kenarından 50 mm’lik bir mesafe hariç tutulur. Üretilen bir rulo ucunun 1 m yakınında herhangi bir test parçası alınmamalıdır.

İlgili taraflar arasında kurutma işlemini atlamak için aksi kararlaştırılmadığı sürece, test parçaları 65 derece artı/eksi 5 derece sıcaklıkta, yüzde 10’dan yüksek olmayan bağıl nem oranına sahip bir atmosferde sabit kütleye kadar kurutulur. Test parçaları ISO 2231 standardı “1” koşullandırma yöntemine uygun olarak koşullandırılır ve koşullandırma atmosferinden çıkarmadan, her birinin kütlesi 5 mg’a en yakın değere ve her birinin yüzey alanını yüzde 1 hata payıyla belirlenir. Rulonun toplam net kütlesinden ve bilinen uzunluk ve genişliğinden türetilen kaplanmış kumaşın birim alan kütlesine ilişkin herhangi bir tahmin, kaplanmış kumaşın tamamının normal olarak standart bir atmosferde dengeye koşullandırılamaması nedeniyle yanlış olabilir. Bu tür yanlışlıklar, tüm rulo boyunca nem geri kazanımındaki aşırılıklardan veya eksikliklerden kaynaklanır.

Beş test parçasının her biri için, standart içinde verilen formül kullanılarak birim alan başına toplam kütle gram/metrekare cinsinden hesaplanır.

Alt tabakanın birim alan kütlesi belirlenirken, alt tabaka kumaşından kaplamanın çıkarılması için belirtilen prosedür hem kaplamanın hem de alt tabakanın doğasına bağlıdır ve aslında bazı kaplama türleri için bilinen bir çıkarma yöntemi yoktur. Böyle bir durum söz konusu olduğunda, bu durum test raporunda belirtilmelidir.

Prensip olarak kaplama, birim alan başına toplam kütlenin belirlenmesinde kullanılan ile aynı test parçalarından bir sıyırma maddesi ile çıkarılır. Sıyrılan test parçaları kurutulur, şartlandırılır ve tartılır. Sabit kütleye ulaşılana kadar işlem tekrarlanır.

• “ISO 2286-3 Bölüm 3: Kalınlığın belirlenmesi yöntemi” standardında, kullanılan alt tabakanın türünden bağımsız olarak, kauçuk ve plastik kaplı kumaşların kalınlığının belirli bir basınçta belirlenmesi için bir yöntem açıklanmaktadır. Bu yöntem tek yüzlü, çift yüzlü ve çift dokulu kaplamalı kumaşların yanı sıra, kaplamada genişletilmiş bir katman bulunan malzemeler için de geçerlidir.

Bu standardın amaçları doğrultusunda şu terimler ve tanımlar geçerlidir:

• Kalınlık, kaplamalı bir kumaşın ön yüzü ile arka yüzü arasındaki mesafedir. Kumaşın dayandığı referans plakası ile kumaşa baskı uygulayan paralel bir baskı ayağı arasındaki dikey mesafe olarak ölçülür.
• Kullanılabilir genişlik, özellikleri tutarlı, düzgün bir şekilde aprelenmiş ve kabul edilemez kusurlardan arındırılmış, kenar hariç kaplamalı bir kumaşın genişliğidir.

Test edilecek kumaş ISO 2231 standardı “1” numaralı şartlandırma yöntemine göre şartlandırılır. Ölçüm anındaki atmosfer sıcaklığı ve nem kaydedilir.

Her belirlemeden önce, baskı ayağı ve örs yüzeyleri temizlenir ve örs ile baskı ayağı temas ettiğinde kadran göstergesini sıfırı gösterecek şekilde ayarlanır. Kumaşın kenarından 50 mm hariç, kumaşın kullanılabilir genişliği boyunca eşit aralıklarla en az beş kalınlık ölçümü yapılır. Ölçüm yapılırken kumaş örsün üzerine yerleştirilir, kumaşın pürüzsüz olduğundan, kazara kırışma veya buruşma olmadığından ve herhangi bir gerginlik olmadığından emin olmak gerekir. Kumaşta kasıtlı kırışıklıklar varsa, ölçüm yapmadan önce bunları düzeltmeye çalışılmamalıdır. Baskı ayağı kumaşın üzerine yavaşça indirilir ve gösterge okuması sabitlenene kadar kumaş üzerinde bekletilir. 30 saniyeden fazla sürerse, sabitleşmek için geçen süre test raporuna kaydedilir. Kadran göstergesi okuması en yakın 0,01 mm’ye yuvarlayarak kaydedilir. Üretilen bir rulo ucunun 1 m yakınında herhangi bir ölçüm yapılmamalıdır.

ISO 2286 standartları, “DIN 53352 Suni deri ve benzeri levha malzemelerinin test edilmesi - Birim alan başına kütlenin belirlenmesi” standardının yerini almıştır.

Yıllardır çok geniş bir yelpazede gerçekleştirdiği test, ölçüm, analiz ve değerlendirme çalışmaları ile her sektörden işletmelere destek olmaya çalışan kuruluşumuz, bilim ve teknoloji alanında dünyada yaşanan gelişmeleri yakından takip eden ve sürekli kendini geliştiren güçlü bir çalışan kadrosuna sahiptir. Bu çerçevede işletmelere “ISO 2286 Kauçuk veya plastik kaplı kumaşlar - Rulo özelliklerinin belirlenmesi” standardına uygun test hizmetleri de verilmektedir.