ISO 12945-1 Tekstiller - Kumaşın Yüzeyde Boncuklanma, Tüylenme veya Keçeleşme Eğiliminin Tayini - Bölüm 1: Boncuklanma Kutusu Yöntemi

Uluslararası Standartlar Örgütü (ISO) tarafından geliştirilen ISO 12945-1 standardında, döner bir boncuklanma kutusu aparatı kullanılarak tekstil kumaşlarının boncuklanma, havlanma ve keçeleşmeye karşı direncinin belirlenmesine yönelik bir test yöntemi açıklanmaktadır.

Tüylenme veya boncuklanma, kumaş yüzeyindeki lifler aşınma sırasında birbirine dolandığı zaman oluşmaktadır. Bu tür yüzey bozulmaları genellikle istenmeyen bir durumdur. Yine de belli bir boncuklanma seviyesi için tüketicinin göstereceği toleransının derecesi, giyeceğin tipine ve kumaşın son kullanımına bağlı olmaktadır.

Genellikle gelişen boncuklanma seviyesi aşağıdaki paralel süreçlerin oranları ile tespit edilmektedir:

• Hap oluşumuna yol açan lif dolanması
• Daha fazla yüzey lifinin geliştirilmesi
• Lif ve hap aşınması

Bu işlemlerin oranları lif, iplik ve kumaş özelliklerine bağlıdır. Güçlü lifler içeren kumaşlara karşı zayıf lifler içeren kumaşlar aşırı tepki gösterir. Güçlü lifin bir sonucu, yıpranma oranını aşan bir hap oluşum hızıdır. Bu, aşınmanın artması ile birlikte boncuklanmanın artmasına neden olmaktadır. Zayıf bir lifle, hap oluşum hızı, yıpranma hızıyla rekabet eder. Bu, aşınma artışı ile birlikte boncuklanma dalgalanmasına neden olur. Yüzey lifinin aşınmasının, boncuk oluşumundan önce meydana geldiği başka kumaş yapıları da bulunmaktadır. Bu durum, farklı kumaş türleri üzerinde yüzey değişikliği değerlendirmesini de karmaşık hale getirmektedir.

Gelişmiş laboratuvarlarda gerçekleştirilen testler, yukarıda sayılan üç tür aşınma işlemlerini tamamen aynı faktörle hızlandırmakta ve tüm elyaf, iplik ve kumaş türleri için evrensel olarak geçerli olmaktadır.

Bu standardın amaçları doğrultusunda,

• Hap ifadesi, liflerin kumaştan öne çıkan ve ışığın nüfuz etmeyeceği ve gölge oluşturacak yoğunlukta olan toplara dolanmasını ifade etmektedir.
• Boncuklanma ifadesi, kumaş yüzeyi üzerinde hap oluşumunu ifade etmektedir.
• Bulanık ifadesi, görünür bir yüzey değişikliği oluşturan, yüzey liflerinin pürüzlenmesini veya liflerin kumaştan ayrılmasını ifade etmektedir.

Kuruluşumuz, çeşitli sektörlerdeki işletmeler için verdiği sayısız test, ölçüm, analiz ve değerlendirme çalışmaları arasında, eğitimli ve uzman bir kadro ve gelişmiş teknolojik donanımı ile, ISO 12945-1 standardı kapsamında, kumaşın yüzeyinde boncuklanma, tüylenme veya keçeleşme eğiliminin tayinine yönelik: boncuklanma kutusu test hizmetleri de vermektedir.