Amerikan Test ve Malzeme Kuruluşu (ASTM) tarafından geliştirilen “ASTM A536-24 Düktil (sünek) demir dökümler için standart spesifikasyon” standardında, küresel veya nodüler demir olarak da bilinen sünek demirden yapılmış dökümlere yönelik gereklilikler açıklanmaktadır. “ASTM A644-14 Demir dökümlerle ilgili standart terminoloji” standardına grafiti esasen küresel şekilde ve diğer grafit formlarından arınmış dökme demir olarak tanımlanır.
Aynı dökümün çeşitli yerlerindeki demirin özellikleri veya dökümlerin özellikleri ile aynı demirden dökülen bir test numunesinin özellikleri arasında kesin bir nicel ilişki belirtilemez.
Bu standarda uygun malzeme siparişleri şu bilgileri içermelidir:
Test numuneleri tarafından temsil edilen demir, standart içinde verilen tablolarda sunulan çekme özellikleriyle ilgili gereksinimlere uymalıdır. Tablo 1’de listelenen demirler genel kullanımdakileri kapsar, buna karşılı Tablo 2’de listelenenler özel uygulamalar (borular, bağlantı parçaları vb) için kullanılır.
Akma dayanımı, ofset yöntemi ile yüzde 0,2 ofsetle belirlenmelidir (ASTM E8-04). Üretici ve alıcının karşılıklı onayıyla diğer yöntemler kullanılabilir.
Isıl işlem açısından, 60-40-18 sınıfı normalde tam ferritleme tavlaması gerektirir. 120-90-02 ve 100-70-03 sınıfları genellikle söndürme ve temperleme veya normalleştirme ve temperleme veya izotermal ısıl işlem gerektirir. Diğer iki sınıf, döküm halinde veya ısıl işlemle karşılanabilir. Martenzite söndürme ve temperleme yoluyla ısıl işlem uygulanan sünek demir, aynı sertlikteki döküm halindeki malzemeden önemli ölçüde daha düşük yorulma dayanımına sahip olabilir.
Gerilim test numunelerinin işlendiği ayrı ayrı dökülmüş test kuponları, standartta verilen şekillerde gösterilen boyut ve şekilde dökülmelidir. Kalıptan dökülmüş modifiye edilmiş bir omurga bloğu, 25,4 mm Y bloğu veya 25,4 mm omurga bloğu yerine kullanılabilir. Test kuponları, 12,5 mm ve 25 mm boyutları için en az 38 mm, 75 mm boyutu için ise en az 75 mm et kalınlığına sahip uygun çekirdek kumundan yapılmış açık kalıplara dökülmelidir. Kuponlar, siyah renge soğuyana kadar (yaklaşık 482 derece veya daha az) kalıpta bırakılmalıdır. Dökümü temsil edecek kupon dökümünün boyutu, alıcının tercihine bağlıdır. Hiçbir seçenek belirtilmemişse, üretici seçimi yapmalıdır.
Yatırım dökümleri bu standarda göre yapıldığında, üretici, dökümlerle birlikte kalıba dahil edilmiş boyutta dökülmüş test numunelerini kullanabilir veya dökümleri üretmek için kullanılan aynı tip kalıp ve aynı termal koşullar kullanılarak ayrı ayrı boyuta dökülebilir. Bu test numuneleri, ASTM A732/A732M-20 standardında yer alan şekilde veya ASTM A370-23 standardında yer alan şekillerde gösterilen boyutlarda yapılmalıdır.
Üretici, bu spesifikasyona göre yapılan dökümler kalıpta nodüler hale getirildiğinde veya aşılandığında, dökümlerden kesilen ayrı döküm test kuponlarını veya test numunelerini kullanabilir. Ayrı döküm test kuponları, dökülen kepçeden üretilen dökümleri temsil eden bir kimyaya ve standartlarda yer alan şekillerde gösterilen test kalıplarıyla elde edilene eşdeğer bir soğutma hızına sahip olmalıdır.
Dökümü temsil etmek üzere seçilen kuponun boyutu (soğutma hızı), alıcı tarafından belirlenmelidir. Test kuponu boyutu belirtilmemişse, üretici seçimi yapmalıdır. Test çubukları dökümlerden kesileceği zaman, test çubuğu konumu alıcı ve üretici tarafından kararlaştırılmalı ve döküm çiziminde gösterilmelidir. Üretici, alıcıya test kuponlarından veya test çubuklarından belirlenen özelliklerin sevk edilen dökümleri temsil ettiğinden emin olmak için yeterli kontrol ve kontrol dokümantasyonu sağlamalıdır.
Kuruluşumuz, çeşitli sektörlerdeki işletmeler için verdiği sayısız test, ölçüm, analiz ve değerlendirme çalışmaları arasında, eğitimli ve uzman bir kadro ve gelişmiş teknolojik donanımı ile, “ASTM A536-24 Düktil (sünek) demir dökümler için standart spesifikasyon” standardında tanımlanan test hizmetleri de vermektedir.