ASTM D2625-20 Katı Film Yağlayıcıların Dayanıklılık (Aşınma) Ömrü ve Yük Taşıma Kapasitesi için Standart Test Yöntemi (Falex Pim ve V Yöntemi)

Amerikan Test ve Malzeme Kuruluşu (ASTM) tarafından yayınlanan “ASTM D2625-20 Katı film yağlayıcıların dayanıklılık (aşınma) ömrü ve yük taşıma kapasitesi için standart test yöntemi (Falex Pim ve V yöntemi)” standardında, çelik-çelik kayan uygulamalarda kuru katı film yağlayıcıların dayanıklılık (aşınma) ömrünün ve yük taşıma kapasitesinin belirlenmesine yönelik bir test yöntemi açıklanmaktadır.

Bu standart, Coordinating Research Council, Inc. Raporu no 419 “Falex test cihazı kullanılarak uçak gövdeleri için bağlı katı yağlayıcı kaplamaların aşınma ömrünün ölçülmesi için araştırma tekniğinin geliştirilmesi” raporuna dayanmaktadır. Ayrıca bir SAE havacılık standardı olan “AS 5272F Yağlayıcı, katı film, ısıyla sertleştirilmiş, korozyon önleyici, tedarik spesifikasyonu” standardı geçerlidir.

Bu standardın amaçları doğrultusunda şu terimler ve tanımlar geçerlidir:

• Kuru katı film yağlayıcılar, yağlanacak bir veya her iki yüzeye bağlanmış katı bir matriste yağlama tozlarından oluşan kuru kaplamaları ifade eder.
• Doğrudan yük, V bloğunun açısını ikiye bölen 3550 N gösterge referansına veya 13 300 N gösterge referansına göre düzeltilen doğrusal olarak uygulanan yükü ifade eder. Bu yük, gerçek yük çarpı cos 42 dereceye eşdeğerdir.
• Dayanıklılık (aşınma) ömrü, uygulanan test yağlayıcısının işlevini yerine getirdiği, sabit yüklü bir koşulda arızadan önceki test süresinin uzunluğunu (dakika cinsinden) ifade eder.
• Gösterge yükü, 20 000 N referans göstergesi için kalibrasyon prosedürü kullanılarak standart eğriye düzeltildikten sonra test çalıştırılırken göstergeden elde edilen değeri ifade eder. Gösterge okuması kullanılan belirli göstergeden bağımsızdır ve düzeltmeler, HB 37 ila HB 39 Rockwell sertlik aralığına sahip standart bir referans bakır test kuponu üzerindeki Brinell bilye baskı çaplarıyla karşılaştırılarak yapılır. Bakır kuponu yerine kullanılabilen bir elektronik kalibrasyon cihazı mevcuttur.
• Yük taşıma kapasitesi, en az 1 dakika boyunca sürdürülen en yüksek belirtilen yükü ifade eder.

Dayanıklılık testi (Prosedür A), önceden belirlenmiş bir değere yüklenen iki sabit çelik V blok numunesinin dönen bir çelik pim numunesine karşı çalıştırılmasından oluşur. Dayanıklılık (aşınma) ömrü, tork 1,13 N·m arttığında belirlenir.

Yük taşıma kapasitesi testi (Prosedür B), iki sabit çelik V blok numunesinin dönen bir çelik pim üzerine çalıştırılmasından, sabit durum torkunda keskin bir artış (1,13 N·m) veya pim kırılması yaşanana kadar pim üzerindeki yükün artırılmasından oluşur. Her iki testten önce, katı film yağlayıcı test numunelerinin yüzeylerine biriktirilir.

Bu test yöntemi, bağlı katı yağlayıcılar arasında aşınma ömürleri ve yük taşıma kapasiteleri açısından ayrım yapar. Test koşulları değiştirilirse, aşınma ömrü değişebilir ve bağlı katı film yağlayıcıların bağıl derecelendirmeleri farklı olabilir.

Testlere başlarken V blokları ve test milleri için çene destekleri, bu standarda uygun çözücü ile yıkayarak, önceki test çalışmalarından kalan tüm kalıntılar veya yağ iyice temizlenir. V blokları ve test pimlerinin birleşen yüzeylerinin parmaklarla temasından kaçınmak gerekir. Sigara dumanı gibi atmosferik kirlenmelerden kaçınmak gerekir, çünkü bu test sonuçlarını olumsuz etkileyebilir.

Testlerde kullanılacak Falex Pin ve V blok test makinesi, standart içinde verilen şekillerde gösterilmiştir.

Yük ölçer, 20.000 N aralığı veya 13.300 N doğrudan okuma ölçen bir cihazdır. Prosedür A için 3550 N doğrudan okuma yük ölçeri kullanılabilir, ancak Prosedür B için yeterince yüksek bir yük aralığına sahip değildir. Yükler için birincil rakamlar 20.000 N ölçer için gösterilmiştir. 3550 N veya 13.300 N doğrudan okuma ölçerlerindeki eşdeğer okumalar şekildeki eğriden elde edilebilir. Standart göstergeli tork göstergesi yerine otomatik kesme, tork kaydedici ve zamanlayıcı kullanılabilir (isteğe bağlı).

Yük ölçer kalibrasyonu için gerekli olan ekipman şunları içerir:

• Standart test kuponu: yumuşak, tavlanmış bakır HB 37/39
• Allen vida: takılı 10 mm Brinell bilyesiyle
• Yedek tapa
• Brinell mikroskobu veya eşdeğeri
• Cetvel: çelik, 150 mm uzunluğunda
• Zamanlayıcı: dakika ve saniye olarak derecelendirilmiş

Kuru katı film yağlayıcılarının uygulanması için gerekli olan ekipman şunları içerir:

• Test parçalarını saklamak için kurutucu (kurutucunun tabanı yaklaşık yüzde 50 bağıl nemi korumak için kurutucu ile doldurulmalıdır, parçalar yüzde 50 artı/eksi yüzde 5 bağıl nemde dumansız bir odada saklanabiliyorsa gerekli değildir)
• 149 derece artı/eksi 5 derece sıcaklığı koruyabilen zorunlu sirkülasyonlu fırın
• 0 mm ila 25 mm artı/eksi 0,0025 mm okuma yapan, tek bilyalı örslü mikrometre
• Katı film yağlayıcısının hazırlanması ve uygulanması için uygun ekipman

Kısaca bu test yöntemi ile, çelik-çelik kayan uygulamalarda kuru katı film yağlayıcıların dayanıklılık (aşınma) ömrü ve yük taşıma kapasitesi belirlenir.

Kuruluşumuz, çeşitli sektörlerdeki işletmeler için verdiği sayısız test, ölçüm, analiz ve değerlendirme çalışmaları arasında, eğitimli ve uzman bir kadro ve gelişmiş teknolojik donanımı ile, “ASTM D2625-20 Katı film yağlayıcıların dayanıklılık (aşınma) ömrü ve yük taşıma kapasitesi için standart test yöntemi (Falex Pim ve V yöntemi)” standardında tanımlanan test hizmetleri de vermektedir.