ISO 19402 Boyalar ve Vernikler - Kaplamaların Yapışması

Uluslararası Standartlar Örgütü (ISO) tarafından yayınlanan “ISO 19402 Boyalar ve vernikler - Kaplamaların yapışması” standardında, bir alt tabaka üzerindeki kaplamaların yapışma mukavemetini değerlendirmek için yaygın olarak kullanılan yöntemler açıklanmaktadır. Bu, alt tabakanın altında başka bir kaplama veya alt tabakanın kendisi olabilir.

Çoğu zaman yapışma mukavemeti tek bir yöntemle yeterince değerlendirilemez. Yapışma mukavemetini ölçmek için kullanılan tamamen fiziksel yöntemler, mekanik niceliklerin (örneğin kuvvet veya burulma momenti) doğrudan ölçüldüğü yöntemlerdir. Diğer tüm yöntemler, pratik koşullara göre mekanik stres altındaki davranışın değerlendirilmesine dayanmaktadır. Bu yöntemler için viskoelastik özellikler, yapışma mukavemetinin değerlendirilmesi üzerinde geniş bir etkiye sahiptir, bu nedenle sadece bir yöntem içinde karşılaştırmalı olarak test edilebilir.

Her yöntemin kendine özgü uygulaması vardır. Uygun olmayan bir yöntem yanlış bilgilere yol açabilir. Yapıştırıcı mukavemetinin değerlendirilmesi için tüm test yöntemleri, özellikle ayırma çizgisini belirleme konusunda, test görevlisinin belirli bir rutine sahip olmasını gerektirir. Test yöntemlerinin çoğu için, test sonuçları, diğer şeylerin yanı sıra, test edilecek kaplamanın film kalınlığına bağlıdır. Ek olarak, çeşitli yöntemler için, alt tabakanın farklı pürüzlülüğü nedeniyle bir test levhası üzerindeki ve pratikteki testler arasında farklılıklar meydana gelebilir.

Hava koşullarının veya korozyon etkilerinin neden olduğu delaminasyonun etkileri bu standardın konusu değildir.

Bir yapıştırıcı mukavemeti testi sırasında çoğunlukla kohezyon hataları meydana gelirse, bu yapıştırıcı mukavemeti için bir ölçüt değildir. Ancak, kaplamanın korozyona karşı koruyucu etkisi hakkında bilgi verilebilir.

Bu standardın amaçları doğrultusunda, ISO 4618 standardında verilen terimler ve tanımlar yanı sıra şu tanımlar geçerlidir:

• Yapışma, moleküler kuvvetler nedeniyle katı bir yüzey ile başka bir malzeme arasındaki arayüzde tutunma olayıdır. Yapışma, kohezyonla aynı şey değildir.
• Kohezyon, bir filmi veya kaplamayı bütünsel bir varlık halinde bağlayan kuvvetlerdir.
• Yapışma hatası, dış kuvvetler nedeniyle bir kaplamanın alt tabakadan ayrılmasıdır. Alt tabaka, altındaki başka bir kaplama veya çalışma malzemesi olabilir.
• Kohezyon başarısızlığı, dış kuvvetler nedeniyle bir kaplamanın içindeki tutarlılığın kaybıdır.
• Yapışkanlık gücü, bir kaplamayı bir alt tabakadan veya başka bir kaplamadan ayırmak için gereken kuvvettir.
• Islak yapışkanlık gücü, neme maruz kaldıktan hemen sonra yapışkanlık gücüdür.
• Ayırma çizgisi, yapışkanlık başarısızlığının meydana geldiği arayüzdür.
• Arıza deseni, yapışkanlık gücü testi nedeniyle oluşan görsel kaplama kusurlarının tamamıdır.
• Arıza deseni değerlendirmesi, bir arıza deseninin kriterler veya referans desenler vasıtasıyla sınıflandırılmasıdır.
• Arıza deseni analizi, bir arıza deseninin yapışma ve kohezyon arızası için alanların bağıl yüzdelerinin ve ayırma çizgilerinin belirtilmesiyle nicel değerlendirmesidir.
• Ana ayırma çizgisi, en büyük alana sahip ayırma çizgisidir.
• Tekrarlanabilirlik koşulları, aynı operatör tarafından aynı ekipmanı kullanarak aynı laboratuvarda aynı test öğeleri üzerinde aynı yöntemle bağımsız test sonuçlarının kısa zaman aralıklarında elde edildiği koşullardır.
• Tekrarlanabilirlik sınırı, tekrarlanabilirlik koşulları altında elde edilen iki test sonucu arasındaki mutlak farkın yüzde 95 olasılıkla olması beklenen değer veya daha azıdır.
• Tekrarlanabilirlik koşulları, farklı operatörler ve farklı ekipmanlar kullanan farklı laboratuvarlarda aynı test öğeleri üzerinde aynı yöntemle bağımsız test sonuçlarının elde edildiği koşullardır.
• Tekrarlanabilirlik sınırı, tekrarlanabilirlik koşulları altında elde edilen iki test sonucu arasındaki mutlak farkın yüzde 95 olasılıkla olması beklenen değer veya daha azıdır.

Çekme testi yapılırken, kaplamaya yapıştırılmış bir test silindirine (çapı 20 mm olan metal silindir) eşit olarak artan bir çekme kuvveti uygulanır ve test silindiri çekilinceye kadar devam eder. Çekme mukavemeti, test silindirini çekmek için gereken çekme kuvveti ve test silindirinin alanı hesaplanarak belirlenir.

Bükerek çıkarma testi yapılırken, motor tahrikli bir test aparatı vasıtasıyla, kaplamaya yapıştırılan bir test silindirine (12 mm veya 15 mm çapında bir metal silindir) düzgün bir şekilde artan bir burulma momenti uygulanır ve bükülerek çıkarılana kadar tutulur. Yapıştırıcı mukavemeti (kesme mukavemeti), test aparatından doğrudan kesme gerilimi olarak okunabilir.

Soyma testi 1 yapılırken, malzeme, iplik boyutu ve gözenek boyutu ile belirtilen bir kumaş, yeni uygulanan bir kaplama malzemesine yerleştirilir. Kaplamanın kürlenmesinden sonra bir çekme test cihazı üst üste binen kumaşı kavrar ve 90 derecede sürekli çekme kuvveti nedeniyle kaplama alt tabakadan soyulur. Soyma mukavemeti, soyma için gereken kuvvet olarak ve test numunesinin genişliğine atıfta bulunularak belirlenir.

Soyma testi 2 yapılırken, kaplama, elektrikle çalışan bir test aparatı vasıtasıyla belirtilen koşullar altında alt tabakadan soyulur. Soyma için gereken kuvvet belirlenir ve soyulma genişliğine atıfta bulunur.

Kama biçimli konik bir mandrel ile bükme testi yapılırken, test paneli, belirtilen geometriye sahip kama biçimli konik bir mandrel içine bastırılarak alt tabakanın yönünden deforme edilir. Deforme olmuş alanda delaminasyon kusurunun tespit edilemediği en küçük mandrel yarıçapı belirlenir.

Kuruluşumuz, çeşitli sektörlerdeki işletmeler için verdiği sayısız test, ölçüm, analiz ve değerlendirme çalışmaları arasında, eğitimli ve uzman bir kadro ve gelişmiş teknolojik donanımı ile, “ISO 19402 Boyalar ve vernikler - Kaplamaların yapışması” standardında tanımlanan test hizmetleri de vermektedir.