ASTM D323-20 Petrol Ürünlerinin Buhar Basıncı için Standart Test Yöntemi (Reid Yöntemi)

Amerikan Test ve Malzeme Kuruluşu (ASTM) tarafından yayınlanan “ASTM D323-20 Petrol ürünlerinin buhar basıncı için standart test yöntemi (Reid yöntemi)” standardında, benzin, uçucu ham petrol ve diğer uçucu petrol ürünlerinin buhar basıncının belirlenmesine yönelik şu test yöntemleri açıklanmaktadır:

• Prosedür A, 180 kPa’dan (26 psi) daha düşük buhar basıncına sahip benzin ve diğer petrol ürünleri için geçerlidir.
• Prosedür B, diğer malzemeler için de geçerli olabilir, ancak bu test yönteminin hassasiyetini belirlemek için laboratuvarlar arası test programına sadece benzin dahil edilmiştir.
• Prosedür C, 180 kPa’dan (26 psi) daha yüksek buhar basıncına sahip malzemeler içindir.
• Prosedür D, yaklaşık 50 kPa (7 psi) buhar basıncına sahip havacılık benzini içindir.

Dış atmosfer basıncı, başlangıçta buhar odasında bulunan atmosfer basıncı tarafından dengelendiğinden, Reid buhar basıncı, kilopaskal cinsinden 37,8 derecede mutlak bir basınçtır. Reid buhar basıncı, sınırlı alanda su buharı ve havanın bulunması ve bazı küçük numune buharlaşması nedeniyle numunenin gerçek buhar basıncından farklıdır.

Bu test yöntemi, sıvılaştırılmış petrol gazları veya metil t-bütil eter dışındaki oksijenli bileşikler içeren yakıtlar için geçerli değildir. Sıvılaştırılmış petrol gazlarının buhar basıncının belirlenmesi için ASTM D1267-18 veya ASTM D6897-16 standartlarına açıklanan test yöntemleri geçerlidir. Benzin-oksijenat karışımlarının buhar basıncının belirlenmesi için ASTM D4953-20 standardı geçerlidir. Ham petrolün hassasiyeti yıllardır belirlenmemiştir. ASTM D6377-20 standardında, ham petrolün buhar basıncının belirlenmesi için bir test yöntemi açıklanmaktadır. IP 481, ham petrolün hava ile doymuş buhar basıncının belirlenmesi için bir test yöntemidir.

Reid yöntemi uygulanırken, buhar basınç cihazının sıvı haznesi soğutulmuş numune ile doldurulur ve bir banyoda 37,8 dereceye ısıtılmış buhar haznesine bağlanır. Birleştirilmiş cihaz, sabit bir basınç gözlenene kadar 37,8 derecedeki bir banyoya daldırılır. Uygun şekilde düzeltilen okuma, Reid buhar basıncı olarak bildirilir.

Açıklanan dört prosedürün hepsi aynı iç hacme sahip sıvı ve buhar haznelerini kullanır. Prosedür B, yatay bir banyoya daldırılmış ve dengeye ulaşırken döndürülen yarı otomatik bir cihaz kullanır. Bu prosedürde bir Bourdon göstergesi veya basınç dönüştürücüsü kullanılabilir. Prosedür C, iki valfli açıklığa sahip bir sıvı haznesi kullanır. Prosedür D, sıvı ve buhar haznelerinin oranı için daha katı sınırlar gerektirir.

Buhar basıncı, uçucu sıvıların önemli bir fiziksel özelliğidir. Bu test yöntemi, 0 derecenin üzerinde başlangıç kaynama noktasına sahip petrol ürünleri ve ham petrolün 37,8 derecedeki buhar basıncını belirlemek için kullanılır. Buhar basıncı hem otomotiv hem de havacılık benzinleri için kritik öneme sahiptir ve yüksek çalışma sıcaklıklarında veya yüksek irtifalarda başlatmayı, ısınmayı ve buhar kilidi eğilimini etkiler. Benzin için maksimum buhar basıncı sınırları, bazı bölgelerde hava kirliliği kontrolünün bir ölçüsü olarak yasal olarak zorunludur.

Ham petrolün buhar basıncı, ham petrol üreticisi ve rafineri için genel elleçleme ve ilk rafineri işlemi için önemlidir. Buhar basıncı ayrıca uçucu petrol çözücülerinin buharlaşma hızının dolaylı bir ölçüsü olarak kullanılır.

Prosedür dikkatlice takip edilmezse buhar basıncı ölçümlerinde büyük hatalar yaşanabilir. Şu liste, prosedürde verilen önlemlere sıkı sıkıya uymanın önemini vurgular:

• Basınç ölçeri kontrol etme: Sonuçların daha yüksek hassasiyetini sağlamak için her testten sonra tüm göstergeleri bir basınç ölçüm cihazına göre kontrol edilir. Ölçer dikey konumdayken ve hafifçe vurulduktan sonra okunur.
• Sızıntı kontrolü: Her testten önce ve test sırasında tüm aparatlar hem sıvı hem de buhar sızıntıları açısından kontrol edilir.
• Örnekleme: İlk örnekleme ve örneklerin işlenmesi nihai sonuçları büyük ölçüde etkileyeceğinden, buharlaşma ve bileşimdeki ufak değişiklikler nedeniyle oluşabilecek kayıpları önlemek için azami önlem alınır. Hiçbir durumda, Reid cihazının hiçbir parçası, test gerçekleştirilmeden önce numune kabı olarak kullanılmamalıdır.
• Cihazı temizleme: Basınç göstergesi, sıvı haznesi ve buhar haznesi iyice temizlenir ve kalıntının numunede kalmadığından emin olunur.
• Cihazı birleştirme: Bu standarttaki gereklilikler dikkatlice izlenir.
• Cihazı çalkalama: Dengeyi sağlamak için cihaz talimatlara göre kuvvetlice çalkalanır.

Buhar basıncı ölçümlerinin buharlaşma yoluyla kayıplara ve bunun sonucunda oluşan bileşim değişikliklerine karşı aşırı hassasiyeti, numunelerin işlenmesinde en üst düzeyde önlem ve titizlik gerektirir. Bu esaslar, 180 kPa’nın (26 psi) üzerinde buhar basıncına sahip numuneler için özel olarak hariç tutulanlar hariç, buhar basıncı belirlemeleri için tüm numunelere uygulanır.

Kuruluşumuz, çeşitli sektörlerdeki işletmeler için verdiği sayısız test, ölçüm, analiz ve değerlendirme çalışmaları arasında, eğitimli ve uzman bir kadro ve gelişmiş teknolojik donanımı ile, “ASTM D323-20 Petrol ürünlerinin buhar basıncı için standart test yöntemi (Reid yöntemi)” standardında tanımlanan belgelendirme ve test hizmetleri de vermektedir.