Ford FLTM BI 110-01 Boya Panellerin Parlaklığının Ölçülmesi

Ford Motor Company (FORD) tarafından geliştirilen “Ford FLTM BI 110-01 Boya panellerin parlaklığının ölçülmesi” standardında, 20 derece, 60 derece ve 85 derece geometrili boyaların aynasal parlaklığının ölçümüne yönelik üç yöntem açıklanmaktadır. Ölçüm sonuçları görsel algının sonuçlarına benzer, ancak “Ford FLTM BI 109-01 Yapay ışıkla renk uyumu” standardına göre görsel değerlendirme her zaman sayısal ölçüm verilerini geçersiz kılar ve her türlü görünüm onayı için zorunludur.

Bu standart prensip olarak Uluslararası Standartlar Örgütü (ISO) tarafından yayınlanan “ISO 2813 oyalar ve vernikler - 20 derece, 60 derece ve 85 derecede parlaklık değerinin tayini” standardı ve Amerikan Test ve Malzeme Kuruluşu (ASTM) tarafından yayınlanan “ASTM D523-14 Speküler parlaklık için standart test yöntemi” standardı ile uyumludur.

Ford FLTM BI 110-01 standardında boyalar için aynasal parlaklığın ölçümüne yönelik üç geometri tavsiye edilir. 60 derece geometri ölçümünün parlaklık değerine bağlı olarak uygun ölçüm geometrisi, ASTM D523-14 standardına göre seçilir:

• 20 derece geometri, çok parlak boyaların (60 derecede 70 GU üzerinde) daha iyi ayırt edilmesini sağlamak için tasarlanmıştır.
• 60 derece geometri, orta parlak boyaların (60 derecede 10-0 GU arası) gelişmiş farklılaşmasını elde etmek için tasarlanmıştır.
• 85 derece geometrisi ise düşük parlaklığa sahip boyaların (60 derecede 10 GU altında) farklılaştırılmasını sağlamak için tasarlanmıştır

Boyalar için tanımlanmış olmasına rağmen, yukarıdaki geometriler, uygulamanın anlamlı görülmesi halinde şu tür malzemelere de uyarlanabilir:

• Plastik parçalar
  • Dokulu veya dokusuz katılar
  • Boyalı, efekt renkleri hariç
  • Folyolar, çarşaflar ve sulu kar kaplamaları
• Deriler
  • Doğal
  • Yapay

Bu standartta ekipman gereksinimleri şu şekilde açıklanmaktadır:

• Ölçümler ISO 2813 standardına uygun parlaklık ölçerlerle yapılmalıdır.
• Tercih edilen ölçüm geometrisi 60 derecedir. Ayrıca, çok parlak (60 derecede 70 GU üzeri) yüzeyler için 20 derece geometri, düşük parlaklıkta (60 derecede 10 GU altı) yüzeyler için 85 derece geometri kullanılmalıdır.
• Tekrarlanabilirlik, 0-10 GU aralığında 60 derecede artı/eksi 0,1 GU’dan ve 10-100 GU aralığında 60 derecede artı/eksi 0,2 GU’dan az olmalıdır.
• Aletler arası anlaşma, 0-10 GU aralığında 60 derecede artı/eksi 0,2 GU’dan ve 10-100 GU aralığında 60 derecede artı/eksi 0,5 GU’dan az olmalıdır.

Ölçümlerde bu yöntemin gerekliliklerini karşılayan bir reflektometre (glossmetre) kullanılması önerilmektedir.

Bu arada sürekli ve güvenilir ölçümlerin sağlanmasında bakım ve kalibrasyon büyük önem taşımaktadır.

• Cihazın bakımı ve kalibrasyonu, ekipman üreticisinin talimatlarına uygun olarak yapılmalıdır.
• Cihaz bir dizi ölçüm sırasında kalibre veya şarj edilmemelidir.
• Cihaz, en az her 8 saatte bir ve tercihen numune ölçümünden hemen önce, cihaz üreticisi tarafından sağlanan siyah kalibrasyon karosu kullanılarak kalibre edilmelidir. Ölçüm, atanan değerin yüzde 1’i dahilinde uyuşmuyorsa, tercihen üretici tarafından yeniden ayarlama yapılmadan cihaz kullanılmamalıdır.
• Düzenli aralıklarla veya 8. saatte kalibrasyonla birlikte ölçüm cihazlarının takibinin yapılması ve raporlanması gerekmektedir. Bu amaçla, 60 derecede yaklaşık 5 GU’luk bir test parlaklık standardı, 60 derecede artı/eksi 0,2 GU’luk bir tolerans dahilinde ölçülmelidir.

Test edilmeden önce tüm numunelerin “SAE J1767 Otomotiv iç kaplama malzemelerinin renk haslığına ilişkin enstrümantal renk farkı ölçümleri” standardına göre 21 derece artı/eksi 2 derece sıcaklık ve yüzde 50 artı/eksi yüzde 5 bağıl nemde dengeye getirilmesi gerekir. Plastik gibi malzemelerin değerlendirmeden önce normalde sıcaklık aralığının üzerine çıkması gerekir.

Numune ve referans, doku ve parlaklıktaki homojensizlikler açısından görsel olarak kontrol edilir. Yüzey toz, yağ, kir veya lekelerden arındırılmış olmalıdır. Değerlendirilecek özel test yöntemlerinin, örneğin çizilme ve benzer testlerin sonucu olmayan tüm hasarlı alanların ölçümlerin dışında tutulması gerekir. Test parçasının tanımlanmış bir yönü varsa (örneğin yukarı ve aşağı), numune ve referans aynı yönde ölçülmelidir. Tüm ölçüm alanları, gerçek ölçümlerden önce ilgili tüm taraflar ve ölçüm tarafları arasında dostane bir şekilde kararlaştırılmalıdır.

Kuruluşumuz, çeşitli sektörlerdeki işletmeler için verdiği sayısız test, ölçüm, analiz ve değerlendirme çalışmaları arasında, eğitimli ve uzman bir kadro ve gelişmiş teknolojik donanımı ile, “Ford FLTM BI 110-01 Boya panellerin parlaklığının ölçülmesi” standardında tanımlanan test hizmetleri de vermektedir.