ISO 2144 Kağıt, Karton ve Hamurlar - 900 Derecede Tutuşturmada Kalıntı (Kül) Tayini

Uluslararası Standartlar Örgütü (ISO) tarafından geliştirilen “ISO 2144 Kağıt, karton ve hamurlar - 900 Derecede tutuşturmada kalıntı (kül) tayini” standardında, hamur, kağıt ve levhaların tutuşması sonucu oluşan kalıntının belirlenmesine yönelik bir prosedür açıklanmaktadır. Bu standart, her türlü hamur, kağıt ve levha için geçerlidir. Belirlemenin alt sınırı yaklaşık yüzde 0,2’dir. Prosedür, en az 10 mg kalıntının tartılmasını gerektirir. Yukarıda belirtilen sınır, 5 g’lık bir numuneye karşılık gelir. Numune boyutu artırılırsa, bu sınır düşürülebilir.

Bu standardın amaçları doğrultusunda ateşleme kalıntısı, bu standartta belirtilen prosedüre göre 900 derece artı/eksi 25 derece sıcaklıkta bir fırında hamur, kağıt ve mukavvadan oluşan bir test numunesinin yakılmasından sonra kalan kalıntının kütlesini ifade eder. Bu özellik, bu standardın önceki baskılarında kül içeriği olarak anılmıştır.

Test uygulanırken prensip olarak numune, ısıya dayanıklı bir kapta tartılır ve 900 derece artı/eksi 25 derece sıcaklıkta bir kül fırınında yakılır. Kalıntının kütlesi, test numunesinin yakılmasından sonra kabın tartılması ile belirlenir.

Testlerde kullanılan başlıca laboratuvar ekipmanları şunları içerir:

• Yaklaşık 10 g numune alabilecek kapasitede platin, seramik veya silika kapları (normalde 50 ml kapasite yeterlidir). Kaplar tutuşma sırasında kütle kaybetmemeli veya kazanmamalı veya numune veya tutuşma kalıntısı ile kimyasal reaksiyona girmemelidir.
• 900 derece artı/eksi 25 derece sıcaklığı koruyabilen mufla fırını. Fırın tercihen bir davlumbazın içine yerleştirilir veya duman ve dumanı tahliye etmek için araçlarla donatılmıştır.
• 0,1 mg’a kadar doğrulukta analitik terazi.

Örnekleme ve test numunesinin hazırlanması, mümkün olursa “ISO 186 Kağıt ve karton - Ortalama kaliteyi belirlemek için örnekleme” standardı ya da “ISO 7213 Hamurlar - Test için numune alma” standardında açıklandığı şekilde gerçekleştirilir.

Test prosedürü şu adımları içerir:

• Prosedür iki kez uygulanır. Tüm tartımlar en yakın 0,1 mg’a kadar kaydedilir. Islak numunelerin laboratuvar havasında tozsuz koşullar altında kuruması sağlanır.
• Ayrı bir test numunesindeki (hava kurutmalı) nem içeriğini, ISO 287 veya ISO 638 standartlarında açıklanan prosedüre göre belirlenir. Bu test numunesi, yakma için kullanılan test numunesi ile (hava kurutmalı) aynı anda tartılır.
• Yakılacak kısımlar, 1 cm2’den büyük olmayan, toplam kütlesi en az 1 g olan veya tutuşmada en az 10 mg kalıntı bırakmaya yetecek sayıda küçük parçadan oluşmalıdır. Numunenin tutuşmada çok düşük kalıntısı varsa, örneğin, külsüz kaliteler söz konusu olduğunda, en az 2 mg kalıntı elde etmek için yeterli kütleye sahip bir test numunesi kısmı alınır. Bu durumlarda, test numunesini aynı kapta art arda yakılan iki veya birkaç küçük parçaya bölmek gerekebilir.
• Kap, numune olmadan 900 derece artı/eksiş 25 derecede mufla fırınında 30 dakika ila 60 dakika ısıtılır.
• Bir desikatörde oda sıcaklığına soğuması beklenir.
• Boş kap tartılır. Uygun miktarda numune eklenir ve tekrar tartılır.
• Kap yavaşça, tercihen numunenin yanacağı ancak alev almayacağı şekilde ısıtılır.
• Uçan parçacıklar şeklinde hiçbir malzemenin kaybolmadığı kontrol edilir. Bu adım için prosedür, mevcut ekipmana bağlıdır. Bazı mufla fırınlarında, açıldığında girişin önünde yatay bir platform oluşturan bir kapı bulunur. Bu platform ve benzeri cihazlar, numunedeki organik materyali yakarken kullanılabilir. Yanma tamamlandığında veya neredeyse tamamlandığında, böylece sadece az miktarda karbon görünür olduğunda, kap 1 saat boyunca fırının tam ısısına (900 derece artı/eksi 25 derece) maruz bırakılır. Isıtma süresi uzatılmaz ve sabit kütleye ulaşmaya çalışılmaz. Bazı bileşenler uzun bir süre boyunca yavaşça kütle kaybedebilir.
• Kap fırından çıkarılır ve bir desikatörde oda sıcaklığına ulaşması beklenir. Arkasında kap daha önce olduğu gibi tartılır.

Kuruluşumuz, çeşitli sektörlerdeki işletmeler için verdiği sayısız test, ölçüm, analiz ve değerlendirme çalışmaları arasında, eğitimli ve uzman bir kadro ve gelişmiş teknolojik donanımı ile, “ISO 2144 Kağıt, karton ve hamurlar - 900 Derecede tutuşturmada kalıntı (kül) tayini” standardında tanımlanan test hizmetleri de vermektedir.