NASM 1312-11 Bağlantı Elemanı Test Yöntemleri - Yöntem 11 Gerilim Yorgunluğu

Bir Ulusal Havacılık Standardı olan “NASM 1312-11 Bağlantı elemanı test yöntemleri - Yöntem 11 Gerilim yorgunluğu” standardı, Amerika Birleşik Devletleri Savunma Bakanlığı tarafından geliştirilen “MIL-STD-1312/11A Askeri standart: Bağlantı elemanları test yöntemleri (yöntem 11) gerilim yorgunluk” standardının yerini almıştır.

NASM 1312-11 standardında, cıvata, vida ve somunların oda sıcaklığında çekme yorulma testinde kullanılacak prosedür ve ekipman açıklanmaktadır.

Bu standartta genel gereklilikler şu şekilde yer almaktadır:

Fikstürler: Bağlantı elemanının yorulma testi için tipik bir test fikstürü düzenlemesi standart içinde verilen şekillerde gösterilmiştir. Uygun yorulma test makinesi ve fikstür hizalamasını ve test makinesi için döngüsel yük uygulamasını doğrulama prosedürü, MIL-STD-1312 standardı ekinde yer almaktadır (Ek C).
Statik hizalama: Her yorulma test makinesinin statik hizalaması, MIL-STD-1312 Ek C hizalama gerekliliklerini karşıladığından emin olmak için doğrulanmalıdır.
Ara parça: Bir ara parça, bağlantı elemanının baş-gövde köşe yarıçapı için boşluk sağlamak üzere çıkıntılı baş bağlantı elemanlarının başının altına kullanılabilir. Somunun altında düz ara parçalar kullanılabilir.
Test somunları: Yorulma test somunları standartta verilen şekillere uygun olmalıdır. Dişli adaptörler, yarım inç çapındaki kesme bağlantı elemanlarında veya mevcut fikstürlerdeki somunlarla test edilemeyecek kadar kısa olan gerilim bağlantı elemanlarında kullanılabilir. Kilitleme cihazlarına izin verilmez. 260 ksi altındaki cıvataları test etmek için A veya B tipi somunlar kullanılabilir. Bir yorulma test somunu, somun boyut gereksinimlerini karşıladığı ve önceki bir testte hasar görmediği ve aynı somunun aynı cıvata grubunu test etmek için kullanıldığı sürece beşten fazla test için yeniden kullanılabilir. Hakem testleri için yalnızca kullanılmamış somunlar kullanılmalıdır.
Test cıvataları: Test cıvataları veya saplamaları yeniden kullanılmamalıdır.
Sınırlamalar: Üniversal mafsallar veya küresel yuvalar, test fikstürlerinin hiçbir yerinde kullanılmamalıdır.
Fikstür hizalaması: Kullanılan fikstürler, MIL-STD-1312 Ek C’de belirtilen hizalama gerekliliklerine uygun olarak bağlantı elemanlarını tutabilecek kapasitede olmalıdır.
Dişli adaptörler: Dişli adaptörlerin sertliği, standartta verilen şekilde belirtildiği gibi olmalıdır.
Cıvatalar: Çıkıntılı başlı çekme cıvataları, standartta verilen şekilde gösterilen yorulma test somunları veya dişli adaptör kullanılarak test edilir. Düz başlı cıvatalar ve çıkıntılı başlı kesme cıvataları, yorulma test somunları veya dişli adaptörler kullanılarak test edilir. Dişli adaptörler, görsel muayene ile hasar gördüklerinde ve tolerans dışına çıktıklarında değiştirilir. Adaptörler hakem testleri için kullanıldığında, bunlar kullanılmamış adaptörler olmalıdır. Yorulma testleri, çapraz delinmiş dişli parçalara uygulanmaz. Kaba veya özel dişlilere sahip cıvatalar için, yorulma test somunu tedarik şartnamesinde belirtildiği gibi olmalıdır. Test cıvataları için önerilen asgari kavrama uzunluğu, nominal çapın iki katı olmalıdır.
Somunların test edilmesi: Somunlar, tedarik şartnamesinde belirtildiği gibi cıvatalar üzerinde test edilir. Somunlar, somun ile cıvatanın ucu arasında en az iki tam diş açık olacak şekilde cıvatalara monte edilir. Somunları test etmek için kullanılan her bir cıvata veya saplama partisinin bir örneği, güvenilirliğini belirlemek için önce şekildeki test somunları kullanılarak bu test yöntemine uygun olarak test edilir.
Somun test sonuçları: Cıvatanın veya somunun dişlerinde kırılma ve test yükünü desteklemede başarısızlık geçerli bir test sonucu oluşturur. Cıvatanın başka bir yerde kırılması geçerli bir test sonucu olarak kabul edilmez ve yeni bir somun ve cıvata kullanılarak tekrarlanır.
Gergi cıvataları: Gergi cıvataları, somun yatak yüzü ile cıvata diş çıkışı arasında en az iki ve en fazla üç diş açığa çıkacak şekilde monte edilmelidir.
Kesme cıvataları: Kesme cıvataları, somun yatak yüzü ile cıvata diş çıkışı arasında en az yarım ve en fazla bir diş açığa çıkacak şekilde monte edilmelidir.
Düz başlı cıvatalar: Düz başlı cıvatalar, cıvata başı ile test edileceği alt kapak arasında düzgün yataklama için kontrol edilir. Baş-sap köşe yarıçapı kreasyonunda temas olmamalıdır.
Tork: Tork veya diğer montaj prosedürleri nedeniyle bağlantı elemanlarında çekme gerilimi olmamalıdır.
Yük seviyesi: Yorulma test yükü, geçerli tedarik belgesinde veya ürün spesifikasyonunda belirtildiği gibi olmalıdır.
Yük oranı: Aksi belirtilmediği takdirde, düşük yük, yüksek yük seviyesinin onda biri olmalıdır.
Test hızı: Test hızı dakikada 12.500 çevrimi geçmemelidir. Yüksek frekanslarda yüksek mukavemetli bağlantı elemanları test edilirken aşırı ısı üretilebilir. Bu durumda, maksimum (test bağlantı elemanları) sıcaklığının 66 dereceyi geçmemesini sağlamak için test hızı düşürülmelidir.

Kuruluşumuz, çeşitli sektörlerdeki işletmeler için verdiği sayısız test, ölçüm, analiz ve değerlendirme çalışmaları arasında, eğitimli ve uzman bir kadro ve gelişmiş teknolojik donanımı ile, “NASM 1312-11 Bağlantı elemanı test yöntemleri - Yöntem 11 Gerilim yorgunluğu” standardında tanımlanan test hizmetleri de vermektedir.