ISO 24016 Mücevherat ve Değerli Metaller - Cilalı Elmasların Derecelendirilmesi - Terminoloji, Sınıflandırma ve Test Yöntemleri

Uluslararası Standartlar Örgütü (ISO) tarafından geliştirilen “ISO 24016 Mücevherat ve değerli metaller - Cilalı elmasların derecelendirilmesi - Terminoloji, sınıflandırma ve test yöntemleri” standardında, 0,25 karat üzerindeki tek işlenmemiş cilalı elmasların sınıflandırılması ve tanımlanması için kullanılan terminoloji, sınıflandırma ve test yöntemleri açıklanmaktadır.

Bu standart, doğal, işlenmemiş, cilalanmış elmaslar için geçerlidir. Süslü renkli elmaslar, sentetik elmaslar, işlenmiş elmaslar (bu standartta izin verilenler dışında) veya birleştirilmiş taşlar için geçerli değildir.

Mücevheratın numaralandırma sistemi, yüzük boyutları, değerli metallerin renkleri ve kaplamaları, elmaslar ve değerli metallerin analizleri, numune alma yöntemleri ve safsızlıkların standardizasyonu, “ISO/TC 174 Mücevherat ve değerli metaller” standardında yer almaktadır.

Aralarından seçim yapılabilecek çok sayıda metal olsa da takılar genel olarak altın, gümüş, platin, titanyum, tungsten ve paslanmaz çelik gibi değerli, yüksek parlaklıktaki metallerden üretilmektedir. Dayanıklılıktan orijinalliğe kadar her şeyi sağlamak için çağdaş mücevherlerde birçok değerli olmayan metal popülerlik kazanmaktadır.

Monte edilmemiş cilalanmış elmasların derecelendirilmesine yönelik bir standardın amacı, tek tek cilalanmış elmasların kütlesini, rengini, berraklığını ve kesimini maksimum hassasiyet ve doğrulukla belirlemek için kurallar koymaktır. Elmas ticaretinde, “4C” olarak bilinen bu dört kritere dayanarak, elmasların değeri belirlenmektedir. Öte yandan, bazı elmas derecelendirme raporları farklı laboratuvarlar tarafından farklı standartlara göre tespit edilebilir ve bu da potansiyel olarak aynı elmas için farklı sonuçlara yol açabilir. Bu durum elmas ticaretinin itibarına zarar verdiği için cilalanmış elmasların derecelendirilmesi için ISO 24016 tasarlanmıştır.

Bu standart, elmas derecelendirme ve elmas terminoloji standardının benimsenmesi amacıyla Dünya Mücevherat Konfederasyonu ve uluslararası ve ulusal elmas kuruluşları arasında yapılan son anlaşmalara dayanmaktadır. Elmasların, sentetik elmasların ve elmas benzerlerinin terminolojisini belirleyen “ISO 18323 Mücevher - Elmas endüstrisinde tüketici güveni” standardı ile birlikte cilalı elmasların derecelendirilmesine yönelik ISO 24016 standardı, dünya çapında elmas endüstrisine olan güveni güçlendirmektedir.

Bu standardın amaçları doğrultusunda,

• Cilalı elmas, tanımlanmış bir kesime sahip elması ifade eder.
• Elmas, doğanın yarattığı, Mohs ölçeğinde sertliği 10, özgül ağırlığı yaklaşık 3,52 ve kırılma indisi yaklaşık 2,42 olan, esas olarak izometrik (kübik) kristal sistemde kristalize edilmiş karbondan oluşan mineraldir. Esas olarak elmas ifadesi her zaman doğal elmas anlamına gelir. Bu iki terim eşdeğerdir ve aynı anlamı taşır.
• İşlenmiş elmas, elmas görünümünü kalıcı olarak veya kalıcı olmayan şekilde değiştirmek için kesme, cilalama, temizleme ve ayarlama dışında herhangi bir insan müdahalesine maruz kalmış elması ifade eder. Örneğin elmasa, kaplama, kırık doldurma, ısıtma, ışınlama, lazerle delme, yüksek basınç ve yüksek sıcaklık işlemi veya diğer herhangi bir fiziksel veya kimyasal işlem uygulanabilir.
• Sentetik elmas, laboratuvar ortamında yetiştirilen elmastır. Temel olarak elmasla aynı kimyasal bileşime, kristal yapıya ve fiziksel özelliklere sahip yapay bir elmas ürünüdür.
• Kompozit taş, birleştirilmiş taş demektir. İki veya daha fazla parçadan oluşan bir değerli taştır.

Hangi temel malzeme veya yöntem kullanılırsa kullanılsın, sentetik elmasları tanımlamak için tek başına elmas ifadesi kullanılmaz. Bu şekilde üretilen ürünler açıkça sentetik elmas olarak anılır ve bu standardın kapsamına girmez. Kompozit taşlar (birleştirilmiş taşlar) ise açıkça tanımlanmak zorundadır ve derecelendirilmezler.

Kuruluşumuz tarafından işletmelere verilen sayısız test, ölçüm, analiz ve değerlendirme çalışmaları arasında “ISO 24016 Mücevherat ve değerli metaller - Cilalı elmasların derecelendirilmesi - Terminoloji, sınıflandırma ve test yöntemleri” standardına uygun test hizmetleri de bulunmaktadır.